Mağara Arkadaşları / 7 uyurlar

Daha çok Ashab-ı Kehf ya da Yedi Uyurlar/Seven Sleepers isimleriyle bilinen hikaye, hem islam hem de hristiyanlık dininde kendine yer bulmuştur. Çeşitli kaynaklarda farklı şekillerde anlatılmasının yanında, hikaye genel hatlarıyla şöyledir.

Putperest bir ülkede islamı/hristiyanlığı seçen 7 kişi, dönemin imparatoru Dokyanus (Dakyus) tarafından huzura çağırılıp, dinlerini değiştirmeleri yönünde tehdit edilirler. İmparator, kendilerine belirli bir zaman tanır. Fakat dinlerinden ayrılmak istemeyen 7 genç, inançlarını korumak için yanlarında Kitmir adlı köpekleriyle birlikte bir dağa giderler ve oradaki bir mağaraya sığınırlar. Olanları öğrenen imparator, gençlerin bulundukları mağarayı kapattırarak onları ölüme terk eder. 300 küsür yıl sonra orada sürüsünü otlatan bir çoban, mağaranın ağzını kapatan kayayı farkeder ve kayayı zorlayarak mağaranın ağzını aralar. Bu süre zarfında uyuduklarına inanılan gruptan ilk uyanan köpek Kitmir olur ve havlamaya başlar. Diğerleri de uyanırlar ve içlerinden birini (Yemliha, bazı kaynaklara göre Mernuş) kente yiyecek almaya gönderirler. Yol boyu kentteki farklılığı farkeden Yemliha, bir fırına girer ve ekmek almak için kendi dönemine ait paraları çıkarınca, herşey ortaya çıkar. Kimi kaynaklara göre mahkemeye çıkarılırlar, kimilerine göre olay mucize olarak değerlendirilir ve aziz ilan edilirler, kimi kaynaklar ise tekrar uykuya daldıklarını söyler.

efes

Sayıları yönünde de farklı görüşler ileri sürülmektedir. Aslında 5 veya 6 kişi oldukları, yolda çoban ve köpeğinin onlara katıldığından bahsedilir. Fakat en büyük tartışma konusu mağaranın yeridir. Efsanenin geçtiği kabul edilen mağaranın kendi sınırları içinde olduğunu ileri süren 33 kent vardır. Bunlardan üçü Türkiye’de olup, Kahramanmaraş’ın Afşin, Mersin’in Tarsus ve İzmir’in Efes ilçeleridir. Afşin, 2005 yılında Eshab’ül Kehf Külliyesini Yaşatma ve Tanıtma Derneği’nin başvurusu üzerine, bir fizik profesörü ve iki uzay bilimci tarafından mağarada yapılan bilimsel inceleme sonucu Tarsus ve Efes’i yargı ile geçmiştir. Bununla birlikte hristiyanların kabul edip inandıkları hikayedeki mağara Efes yakınlarındaki Panayır dağındadır. 1928 yılında yapılan kazılarda mağaranın üzerinde kilise kalıntılarına ulaşılmış, hem mağaradaki hem de kilisedeki yazıtlar Yedi Uyurlar’a ithaf edilmiştir. Kuran’da ise olay Kehf suresinde anlatılmakta, fakat kişilerin sayısı belirtilmemektedir.

tarsus

Bir diğer mağara Tarsus’un Dedeler Köyü’nde bulunmaktadır . Mağaranın bulunduğu dağ, halk arasında ziyaret dağı olarak bilinir. Konik biçimi ve topoğrafik görünümü itibariyla doğal bir özellik arz eder. Mağara 300 m2 büyüklüğünde 10 m yüksekliğindedir. Mağaranın içinde 3 tünel mevcuttur. Eshab-ı Kehf Mağarasının yanına Osmanlı Padişahı Abdulaziz tarafından 1873 yılında bir mescit yaptırılmıştır.