Dünya’nın yeni gözdesi: Katar
Katar ya da resmî adıyla Katar Emirliği (Arapça: دولة قطر, Devletü’l-Katar), Arap Yarımadası’nın doğusunda bulunan Basra Körfezi‘ne uzanan ülke. Kuzeybatıda Bahreyn, batı ve güneyde Suudi Arabistan ve doğuda Birleşik Arap Emirlikleri‘yle çevrilidir. Tek sınır komşusu Suudi Arabistan olup diğer tarafları Basra Körfezi ile çevrilidir. 1,7 milyon nüfuslu Katar, artan petrol fiyatları ve sahip olduğu doğalgaz rezervleri sayesinde kişi başına düşen gelir oranlarına göre dünyanın en zengin ülkesidir.
“31.08.2013 tarihinde saat 23:30 sularında Katar’a indik. Uçaktan indiğimizde karşılaştığımız en korkunç gerçek Katar’ın nemli bir cehennem olduğu idi. Doğal olarak ilk öğrendiğim kelime Mükeyyef –klima- kelimesi idi.” Bu ilk yazımızda Katar’ın genel özelliklerinden bahsedeceğiz.. İlerleyen yazılarımızda ise daha detaylı bilgiler paylaşacağız. Öncelikle şunu belirmeliyim ki başka küçük şehirler bulunmakla beraber Katar başkent Doha’dan ibaret. Genel özellikleriyle Katar:
– Katar, uzun yıllar bölge aşiret beylerinin emri altında yönetilmiş ve 3 Eylül 1971’de bağımsız bir devlet olmuştur. -Arapça ana dildir. Onlarca değişik milletten insanların bulunması İngilizceyi ikinci bir milli dil haline getirmiştir. Katar Araplarının genelde üst düzey yönetici, bürokrat ya da mal sahibi olduğu ülkede diğer ülke arapları bankalarda, gas plantlerde ya da devletin kurumlarında memur olarak çalışırlar. İşçiler ise genellikle Filipinler, Nepal ve Hindistandan.
-1940 yılında petrol rezervleri keşfedilmiştir. Ayrıca ülke, dünyadaki en çok gaz rezervlerine sahip ülkeler arasındadır. – Bu şehirde yürüyen insan göremezsiniz. Burda insandan çok araba var. İETT mantığında otobüs ve durağı görmeniz neredeyse imkansız. Taksiler neden bu kadar ucuz diye düşünüyordum ki benzinin litresi 1 riyalden satıldığını öğrendim. Ucuzluğun sebebi petrol ve gaz rezervleri.
– Uçsuz bucaksız çöllerinde kamp ve safari yapabilirsiniz. Şubat ayında bile denize girebileceğiniz bir ülke; Katar.
-Gezilmesi gereken mekanlar: Korniş, Fanaar İslamic Center, Faysal bin Kasım Müzesi, Katara Açık Hava Kültür Merkezi, Vakıf Çarşısı, İslam Müzesi ve en büyük mescid: İmam Muhammed bin Abdulvahap Camisi.
KATAR
katar ya da resmî adıyla Katar Emirliği (Arapça: دولة قطر, Devletü’l-Katar), Arap Yarımadası‘nın doğusunda bulunan Basra Körfezi‘ne uzanan ülke. Kuzeybatıda Bahreyn, batı ve güneyde Suudi Arabistan ve doğuda Birleşik Arap Emirlikleri‘yle çevrilidir. Tek sınır komşusu Suudi Arabistan olup diğer tarafları Basra Körfezi ile çevrilidir. 1,7 milyon nüfuslu Katar, artan petrol fiyatları ve sahip olduğu doğalgaz rezervleri sayesinde kişi başına düşen gelir oranlarına göre dünyanın en zengin ülkesidir
TARİH
Katar, 3 Eylül 1971’de bağımsız bir devlet olmuştur. Katar, uzun yıllar bölge aşiret beylerinin emri altında yönetilmiştir. Bölge genellikle göçebe kabilelerin yaşadığı yer olduğu için idaresinde de sık sık değişmeler meydana gelmiştir. 19. yüzyılda bölgenin idaresi bugünkü emirin büyük dedesi olan Muhammed al Sani’ye geçmiştir. Ülkede fiilî Türk egemenliği ilk olarak 1852’de, daha sonra ve kesin olarak 1871’de Muhammed al Sani’nin daveti üzerine başlamıştır.
Katar’ın bugünkü başkenti Doha ( Kal’atü’t-Türk adı verilen kale) ve yine bugün ABD üssünün bulunduğu al-Obeid’e yerleşen Türk birlikleri 1913’e kadar kaldılar. Katar da Basra Vilayeti‘nin Lahsa sancağına bağlı bir kaza (ilçe) oldu. Al-Sani ailesi de Osmanlı kaymakamları olarak görev yapmaya başlamışlardır. Osmanlı Devleti Katar üzerindeki haklarından 29 Temmuz 1913’te vazgeçti. Son Türk askeri Katar’dan Ağustos 1915’te çekildi. I. Dünya Savaşı’nın çıkmasının akabinde 3 Kasım 1916’da Katar İngiliz işgaline girdi. Katar 1.Dünya savaşında İngilizlerin petrol siyaseti yüzünden Osmanlı İmparotorluğundan koparılmıştır. 2022 FIFA Dünya Kupası Şampiyonasının burada düzenlenmesine karar verildi.
EKONOMİ
Petrol rezervlerinin keşfedilmesinden önce Katar ekonomisi balıkçılık ve inci avcılığına bağlıydı. Ama 1940’larda petrol rezervlerinin keşfiyle ülkenin tüm ekonomisi değişime uğradı. Bu değişim yüksek yaşam standartları ve büyük ülkelerin vatandaşlarına sunduğu sosyal hizmetleri de beraberinde getirdi. Ülke, dünyadaki en çok gaz rezervlerine sahip ülkeler arasındadır. Bu büyük etken ülke vatandaşlarının refah seviyesini en üst basamaklara taşımıştır. Ülkede hemen hemen hiçbir tüketim maddesi üretilmemekte, dışarıdan ithal edilmektedir.
Fakat ülkedeki oldukça az olan vergi oranları ve enerjinin çok ucuz olması bu mallardaki fiyatı oldukça düşük tutması beklentisi doğursada gıda benzeri tüketim malzemeleri ucuz değildir, ama elekrik ve elektronikte ucuzluk kendisini hissettirmektedir. 1 tanesi karada 6’sı açık denizde olmak üzere toplam 7 adet doğalgaz üretim noktası vardır. Ülkenin körfeze bakan kısmında ras laffan denen bir endüstri şehri kurulmuştur. Petrolün varlığı ülkede gübre ve çimento sanayisinin gelişmesine de katkıda bulunmuştur.
DEMOGRAFİ
Neredeyse bütün Katar vatandaşları İslam dinine mensuptur. Etnik Arap‘ların dışında çoğu vatandaş çeşitli ülkelerden petrol sektöründe çalışmak için gelmiştir. Arapça ana dildir. Onlarca değişik milletten insanların bulunması İngilizceyi ikinci bir milli dil haline getirmiştir. Katar Araplarının genelde üst düzey yönetici, bürokrat ya da mal sahibi olduğu ülkede diğer ülke arapları bankalarda, gas plantlerde ya da devletin kurumlarında memur olarak çalışırlar.
Ülkenin demografik yapısı göçmenlik sistemine dayalıdır. Ülkede yabancı ülkelerden yaklaşık 1,5 milyona yakın işçi çalışmaktadır. Genellikle Filipinler, Nepal, Hindistan gibi ülkelerden insanlar bu ülkeye inşaat, sağlık, hizmet, enerji sektörlerinde çalışmak için gelirler. Katar’da her 100 kadına 309,8 erkek vardır; bu erkeklerin Alehine olan dünyanın en yüksek cinsiyet oranıdır.
EĞİTİM
Yakın tarihte Katar’da eğitime büyük önem verilmeye başlandı. Öğrenci sayısı az olduğundan daha iyi eğitim olanakları sağlanmaya başladı. Herkese bedava olarak verilen sağlık hizmetlerinin yanında anaokulundan üniversiteye kadar eğitim tüm Katar vatandaşları için ücretsiz hale getirildi. Ülkenin Katar Üniversitesi adında bir üniversitesi ve birçok yüksek eğitim kurumu vardır. Başkent Doha‘da yapımı devam eden eğitim kasabası ülkenin tüm ortadoğunun en büyük eğitim yeri olmasını sağlamakta ve tüm bölgeden öğrencilerin burada toplanmasını hedeflemektedir.
Katar’da gezilmesi gereken mekanlar.
1-) Katar İslami Eserler Müzesi: Katar’ın başkenti Doha’da bulunan müze Amerika vatandaşı Çinli mimar Ieoh Ming Pei tarafından tasarlanmıştır. 8 Aralık 2008’de açılmıştır. Sahile sıfır bir yapıdır. Müzede Arapça ve İngilizce anlatım yapan rehberler mevcut. Osmanlı eserlerinden pek çok ürünü müzede görebilirsiniz. İlginç mimari yapısı ile dikkat çeken müzede el yazması Kuran-ı Kerimler, antika silahlar, farkıl tasarımlı kılıçlar, zırhlar görme imkanına sahipsiniz.
2-) Korniş: İslami Eserler Müzesi’nin bahçesinde yer alan bir park. Katarlıların haftasonları için en çok tercih ettikleri mekanlardan. Tabi güzelliklerden yoksun Doha’da deniz kıyısında yeşil bir yer arıyorsanız Korniş akla gelen ilk mekandır.
3-) Vakıf Çarşısı: Katarlıların oturup çay-kahve-nargile içtikleri, açık hava musiki cemiyetlerinin tertip edildiği ve Katar’a özgü hediyelikler bulabileceğiniz güzel bir mekan. Katar’da yürüyen insan görebileceğiniz ender yerlerden. Bunun dışında çarşıda evcil hayvan satan hususi dükkanlar da var. Binbir türlü kuşlar, papağan çeşitleri, kertenkele, tavşan vs bulabilirsiniz.
4-) Fanaar İslamic Center: İslam anlayışı ve Katar kültürüne hizmet etmek için kurulmuş bir müessese. Muhtelif sergiler ve Arapça eğitim alabileceğiniz kursları için en uygun merkez.
5-) Faysal bin Kasım Müzesi: Emir ailesinden olan Şeyh Faysal’ın kendi özel müzesi burası. Kendi oluşturduğu koleksiyonları bir müze haline getirerek tüm insanlarla paylaşmaya karar vermiş ve iyi de yapmış. Dev bir alana kurulu bu mekanda yüzlerce antika araba, motor, gemi hatta uçak görebilirsiniz. Müzenin içinde hala suyu bulunan 75 metrelik bir kuyu da mevcut.
6-)Katara Culturel Village: Burası da sahile kurulmuş, içinde oyun alanları, restorantlar ve çay-kahve-nargile mekalarını barındıran bir park.
7-) İmam Muhammed bin Abdulvahap Camisi: 175 bin metrekarelik alana kurulan İmam Muhammed bin Abdulvahap Camisi, yalnızca ülkedeki değil bölgedeki en göz alıcı camilerden biri olarak öne çıkıyor. 2011 yılında ibadete açılan camide erkekler için 20.000 kişilik bayanlar için 10.000 kişilik alan mevcut. Bayanlar bölümünde Cuma hutbelerini görüntülü takip etmek için LCD ekranlar yerleştirilmiş. Akşam vakti müthiş ışıklandırması ve ihtişamlı görünüşü ile gözünüze hitap ediyor.
😎 Aspire Park: Katar’ın en büyük açık hava parkı. Katarlılar burayı piknik, spor yapmak ve yeşillikler içinde kafa dinlemek için kullanıyorlar.
Not: Bir sonraki yazımızda Katar’da alışveriş, yemek kültürü, dini ve sosyal yaşamdan bahsedeceğiz.
Katar’da Alışveriş: İnsanların temel gereksinimlerinden beslenme ve giyinme Türkiye’deki fiyatların aynıyla karşımıza çıkıyor. Türkiye’de gördüğünüz birçok markayı Katar’da da bulabilirsiniz. Katar’da alış veriş denince ilk akla gelen yer Vakıf Çarşısı’dır. Sokak aralarında küçük dükkanlar bulunmakla birlikte alış-verişler genellikle büyük AVM’lerde yapılmaktadır. Araba fiyatları çok ucuz. Petrol sudan ucuz. Barınmaya gelince; Katar’da evlerin satımı ve kirası gerçekten çok pahalı. Bu sebeple Katar vatandaşı -olmayıp Katar’da olanların ilk dikkat etmesi gereken mesele barınma meselesidir.
Katar Yemek Kültürü: Katar’daki yabancı nüfus çeşitliliği yemek kültürüne de yansımış vaziyette. Ortadoğu mutfağının etkisi çok fazla olmakla birlikte Hint, Çin, Filipinler, Tayland mutfağı da Katar’da bulabileceğiniz mutfaklardandır. Et ve tavuk ürünleri çok rahat bulunabilmektedir. Bir yarımada olmasının etkisi ile de deniz ürünleri ile yapılan yemeklere rastlamak da mümkündür. Türkler açısından ifade edecek olursak; Katar’da Türk lokantaları bulmanız hiç zor değil. Marmara, Bursa, Ankara adı ile açılmış Türklerin (özellikle Hataylıların) işlettiği restoran-lokantalar mevcut.
Katar Sosyal Yaşam: Katar’da su sporları, çöl sporları imkanı var. Hava sıcaklığının 15 dereceden aşağı düştüğü görülmemiştir. Toplu taşıma yok sayılır. İnsanların çıkıp dolaşmaları için yapılmış parklar da mevcut. En iyi yönü Katar’da güvenlik sıkıntısı yaşamazsınız. Suç oranı yüzde sıfırla ifade edilebilecek kadar az.
Katar Dini Yaşam: Nüfusun yüzde doksanı Müslüman. Yüzde onluk kısım ise Hindu, Budist, Hıritiyan. Mescid bulmanız zor değildir. Müslüman olanlar özellikle cemaatle namaz konusunda çok hassaslar. Aslında bu durum sadece Katar’da değil birçok Arap ülkesinde böyledir. Katar’da namaz vakitleri ezan okunur ve 10-15 dakika beklenir. Ezan sesi gibi kamet sesi de dışarı verilir. Müezzinlerin tek görevi ezan ve kamettir. Türkiye’deki gibi tesbihat vs. kültürü yok. Ayrıca Katar Arapları da Ezan ve Kuran okumalarında fazlaca makam-nağme yapılmasından hoşlanmıyorlar.
Sonsöz olarak şunları söylemek istiyorum; şayet turistik bir seyahat düşünüyorsanız Katar gideceğiniz ülkeler listesinde başlarda bulunmasın. Eğitim ve çalışma amaçlı gidecekseniz şartları ve imkanları iyi araştırmalısınız. Okumak ve aile hayatı için iyi bir yer olduğu kanaatindeyim. Katar’da 4,5 ay kaldım. Tekrar yurt dışına çıkacak olursam Katar son tercihlerimden olacaktır.
