En Uzun Ömürlü Hayvanlar
Bir Grönland balinası Kanada’daki Lancaster Sound’un buz gibi sularında yüzeye yükseliyor. İnsan ömrü ortalama 71 yıl; ve bu sayı kimi canlıların ömrüne kıyasla devede kulak. Dünyanın en uzun yaşayan hayvanı hangisi, hiç merak ettiniz mi? Şurası gerçek ki insanlar bu günlerde bir hayli uzun yaşıyor: 2015’te doğan biri için beklenen yaşam süresi dünya genelinde ortalama 71,4 yıl. Bu sayı yaşam süreleri 5 dakikanın altında olan dişi günsineklerine kıyasla hiç fena sayılmaz. Yine de bu 5 dakikalık süre eş bulup yumurta bırakmaya yeterli uzunlukta. Hızlandırılmış randevu gibi düşünebilirsiniz.
Biz birtakım araştırmalar sonucunda, yaşlı indirim kartları epeydir kullanım dışı olan hayvanlar keşfettik.
Yaşlı Midye ve Deniz
Denizler inanılmaz uzun süre yaşayan canlılarla dolup taşıyor.
Mesela süngerleri ele alalım. “İnsanlar kimi zaman süngerlerin hayvan olduğunu unutuyor,” diyor yazar Marah J. Hardt, göndermiş olduğu e–postada. Ve bazı süngerler gerçekten çok uzun süre yaşayabiliyor.
Süngerlerin tahmini yaşam süreleri her ne kadar değişiklik gösterse de sık sık 1000 yılın üzerine çıkabiliyor civarında. Aging Research Reviews dergisinde yer alan bir çalışmaya göre, bir derin deniz sünger türü olan Monorhaphis chuni 11.000 yaşına kadar yaşayabiliyor. Evet, sünger de bir hayvan –ve dikkate değer bir yaşam süresine sahip.
Bir quahog midyesi olan Ming de, 507 yaşında İzlanda sularında yaşadığı yerden çıkarılmaya çalışılırken ölmüştü. Quahog midyelerinin ortalama yaşam süreleri 225 yıl civarında. Sexuality in Fishes (Balıklarda Cinsellik) kitabına göre turuncu kütükbalığı gibi bazı derin deniz balıkları 175 yaşına kadar yaşayabiliyor.
Dev kaplumbağalar Seyşeller’de yer alan Aldabra’da bitki örtüsünün altında sığınıyorlar. [Fotoğraf: Tom Peschak, National Geographic Creative]
Memeliler arasında pastasına en çok mum diken tür, 200 yılı geride bırakabilen Grönland balinaları. Bu durumun, bu balinaların soğuk sularda yaşadığı düşünüldüğünde kulağa mantıklı geldiğini söylüyor Portland’daki Oregon Hayvanat Bahçesi yöneticisi Don Moore.
“Soğuk bir yaşam alanı, düşük beden sıcaklığına neden oluyor; bu da yavaş bir metabolizma ve dolayısıyla dokuda daha az hasar anlamına geliyor,” diyor Moore.
Diğer Uzun Ömürler
Bildiğimiz kadarıyla günümüzün en yaşlı kara hayvanı, 183 yaşındaki dev Aldabra kaplumbağası Jonathan, Batı Afrika’daki bir adada olan St. Helena valisinin konağındaki arazide yaşıyor.
Seattle’daki Burke Müzesi’ndeki kuşlar bölümünün küratörü olan John Klicka, bilinen en yaşlı yabanıl kuşun 65 yaşındaki Wisdom isimli Laysan albatrosu olduğunu söylüyor. Klicka’ya göre Wisdom, bu türün 40 yaşına kadar yaşadığını düşünen bilimadamlarının fikrini değiştirmiş. Üstelik Wisdom hâlâ yumurtluyor ve sağlıklı yavrular yetiştiriyor.
Klicka, albatroslar gibi büyük kuşların uzun zaman yaşamaya eğilimli olduğunu, böylece geç olgunlaştıklarını ve üreme sıklıklarının azaldığını söylüyor. Öte yandan küçük kuşlar şansları varsa 5 yıl yaşıyorlar. Bu, onların erkenden olgunlaşmak zorunda oldukları ve mümkün olduğunca çok yumurtlamaları gerektiği anlamına geliyor.
Yeni Zelanda’ya özgü ve soyu neredeyse tükenmiş bir papağan türü olan kakapo 60 yaşına kadar yaşayabiliyor. Dünyanın uçamayan tek papağanı olan kakapolardan dünya üzerinde 100’den biraz fazla sayıda kalmış durumda.
Kaynak : www.nationalgeographic.com.tr/
Paul Nicklen, National Geographic Creative
