Avrasya Maratonu’nda büyük TEHLİKE !
Avrasya Maratonu sırasında Boğaziçi Köprüsü sallandı, katılımcılar büyük korku yaşadı.
Bu duruma “rezonans” denen titreşimlerin neden olduğuna dikkat çeken uzmanlar, “Büyük bir tehlike atlatıldı, köprü darmadağın olabilirdi” dedi.
32. Kıtalararası İstanbul Avrasya Maratonu’nun da ilk başlama işareti Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir TOPBAŞ tarafından tekerlekli sandalye ile yarışan engelliler için 08.45’te verildi. 15 dakika sonra profesyonel atletlerin katıldığı maraton başladı. Yaklaşık 120 bin kişinin katıldığı halk koşusu ise saat 09.30’da start aldı.
KORKU DOLU ANLAR
Onbinlerce insan Avrupa kıtasına geçmek için Boğaziçi Köprüsü’ne akın etti. Bu sırada köprü sallanmaya başladı. Köprü üzerindeki aydınlatma lambalarının bulunduğu direkler de sallandı. Sallanan köprü ve aydınlatma direkleri insanların paniğe kapılmasına neden oldu. Çığlıklar atarak sağa sola koşanlar oldu. Avrupa kıtası tarafındaki bir direkte çatlak meydana geldi. Bir polis müdürü olay yerine gelerek durumu kontrol etti ve acilen “teknik destek” istedi. Ancak vatandaşların geçişi devam ettiği için herhangi bir çevre güvenliği alınamadı, sadece bir polis memuru direğin başında bekledi. Uzmanlar köprüdeki sarsıntının çok tehlikeli olduğunu belirterek şu açıklamaları yaptı:
REZONANSA GELMİŞ
Prof. Dr. Haluk Eyidoğan: Bütün yapıların kendine özgü bir ana salınım frekansı vardır. Yapı büyüdükçe bu frekans küçülür. Özellikle depremde ya da dış kuvvetler etkisinde en korkulan şeylerden bir tanesi harekete titreşim frekansıyla, harekete sebep olan kuvvetin salınım frekansının çakışmasıdır. Biz bu olay yapının ‘rezonansa gelmesi’ deriz. Genellikle yapı tasarımında bu ‘rezonansa gelme’ durumunu en aza indirecek önlemler alınır. Çünkü rezonansa gelme durumunda yapı en büyük yer değiştirmesini yapar ve hasar görme tehlikesi artar. Köprüler de aynı sistem çerçevesinde hareket eder.
TEHLİKELİ BİR DURUM
Dr. Mimar Sinan Genim: Koşan insanların köprüye ayaklarını çarparlarken ortaya çıkan çok sayıda frekanstan bir tanesi veya birkaç tanesi köprünün doğal frekanslarıyla çakışırsa böyle durumlar ortaya çıkar. Teknik olarak adı ‘rezonans’ ya da ‘doğal titreşim modlarının tetiklenmesi’dir. Çok tehlikeli bir durumdur.
KÖPRÜ YIKILABİLİR
Yüksek Mimar Orhan Erdil: Askıların çapraz olması nedeniyle bu titreşimler daha olmuştur. Çok sayıda insanın aynı anda koşarak geçmesi sonucu bu titreşimler oluşmuştur. Aynı şekilde bir tümen askeri de uygun adım da yürütseniz aynı etki oluşur. Buna rezonans diyoruz. Boğaziçi Köprüsü de rezonans’tır. Tehlikeli bir durumdur, köprü yıkılabilir. Askıların dikey olması gerekir. Çapraz askılar büyük bir depremde kopabileceği dikkate alınmalıdır. Arabalar geçerken de titreşim oluşur fakat koşarken ya da yürürken oluşan etki dengesiz olduğu için tehlike oluşturur.
Prof. Dr. Ahmet Vefik Alp: Çok büyük bir tehlike atlatıldı, köprü yıkılabilirdi. Bugün yaşanan olay resonans denilen durumdur. Çok tehlikeli bir fizik olayı. Çok küçük titreşimlerin birbirini tetikleyerek kontrolsüz bir biçimde büyümesi sonucu oluşur. Çok büyük asma köprüleri devirebildiği bilinen bir husustur. O bakımdan büyük bir tehlike atlatıldı. İyi ki rezonans sönmüş, yoksa giderek daha da büyüyecekti ve köprü darmadağın olabilirdi. 1940’ta ABD’nin Washington eyaletinde yapılmış olan, Boğaziçi Köprüsü’nün benzeri Tacoma Asma Köprüsü, ulaşıma açıldığından birkaç ay sonra rüzgar etkisiyle rezonansa girerek yıkılmıştı. Benzer etki salınımlı bir asma köprü üzerine büyük bir insan kitlesinin yürümesi veya koşması nedeniyle de oluşabilir. Londra’da da 2000 yılında benzer bir durum yaşanmıştı. Thames Nehri üzerine bir yaya köprüsü yapılmıştı. Kalabalık yaya gruplarının geçişi sırasında titreşim ve sallantıların olduğu farkedildi. Sonra köprüyü yaya trafiğine kapatıp yeniden projelendirdiler. İstanbul’a geçmiş olsun.
Çok yük bindiKoşuya katılım bu yıl fazlaydı. Geçen yıl yağışlı bir havada gerçekleştirilen halk koşusuna 60 bin kişi katılmıştı. Bu yıl havanın güzel olması da katılımcıların sayısını artırdı. 90 bin numara dağıtıldı fakat tahminlere göre 120 bin kişi koşuya katıldı. Geçen yıllarda köprü genellikle saat 11.30’da trafiğe açılıyordu. Fakat dün katılımın fazla olması sebebiyle trafiğe ancak 13.00’ten sonra açılabildi. Havanın güzel olması nedeniyle insanlar uzun süre köprü üzerinde bekledi.
