Seramiğe İşlenen Dantel, 9 Madde ile Çini

Çini, mimaride kullanıldığı gibi eşyalarda da kullanılmaktadır. Mimari çini “kaşi” şeklinde adlandırılırken, süs eşyalarında ve kap kacakta kullanılan çiniye “evani” denir.

Çini sanatının Selçuklular zamanında Anadolu’ya geldiği düşünülmektedir. İlk gelişmiş Türk çinisi örnekleri, 13. yüzyılda Kılıçaslan’ın Konya’daki sarayında görülmüştür.

Selçuklu mozaik çini tekniği ile renkli sır tekniği bir araya gelerek çini sanatına yeni bir boyut kazanmıştır ve Osmanlı çini sanatının temelleri de bu şekilde oluşmuştur.

Osmanlı Devleti ile gelişimine hızla devam eden çini sanatı, Osmanlı döneminde birçok eserde kendini göstermiş, bu dönemde Türk çiniciliği hem renk hem de desen yönünden gelişmiştir.

Çini sanatının Osmanlı’daki merkezi İznik olmuştur. Burada yer alan İznik Yeşil Cami mimaride çini uygulamasının en güzel örneklerinden biridir.

İznik çinileri Avrupalı tüccarların dikkatini çekmiş ve bu talebi karşılamak için İznik’te seramik fırınları kurulmuştur. Osmanlı çiniciliğinin getirdiği bir yenilik olan renkli sır tekniği, Avrupalıların Türk çinilerine hayranlığını ikiye katlamıştır.

Osmanlı zamanında çinicilikte görülen yeniliklerden biri de sır altı tekniği ile yapılan mavi-beyaz çinilerdir. Bu tekniğin kullanıldığı çiniler Kütahya çinisi olarak bilinir.

Kütahya yöresi zengin kil yatakları sayesinde Frig, Roma ve Helenistik dönemlerde de seramik üretimi açısından oldukça canlıydı, bu sebeple çini sanatında da önemli bir kale haline gelmesi şaşırtıcı olmamıştır.

Erken dönem Kütahya çiniciliği İznik ile benzerlik gösterse de 15. yüzyıl itibarıyla İznik çiniciliğinden keskin bir şekilde farklılaşır. Kütahya çinilerinin ilk örneğinin 1377 tarihli Kurşunlu Cami minare şerefesindeki tek renk sırlı tuğlalar olduğu düşünülmektedir.

Kaynak: kulturveyasam.com