Kastamonu: Saat Kulesinden Kaleye

Gezilecek, görülecek, tadılacak çok şey var Kastamonu’da. Sadece şehir merkezini gezmek bile bambaşka kapılar açıyor gezginlere… Kastamonu’nun üzerine kurulu olduğu topoğrafya şehri sanki iki ayrı balkondan seyrediyormuş hissi uyandırır. Bu balkonlardan biri Saat Kulesi, diğeri Kastamonu Kalesi’dir.

İl merkezini bölen Karaçomak Deresi’nin iki kıyısında konumlanan kent merkezini en iyi şekilde gözlemleyebileceğiniz nokta Saat Kulesi’dir. Abdurrahman Paşa’nın isteğiyle Saray Üstü Tepesi’nde inşa edilen Saat Kulesi 13 metre yüksekliğindedir. Düzenli olarak her yarım saatte bir çalarak şehre zamanı hatırlatır. Bir bütün olarak şehri, özellikle “Eski Kastamonu” hanlarını, sivil ve dinî yapılarını bu tarihî yapıdan bütün güzelliğiyle izleyebilirsiniz.

Saat Kulesi’nden Cumhuriyet Meydanı’na inerek şehir merkezindeki yolculuğunuza başlayabilirsiniz. 1940’lı yıllarda açılan meydanın hemen sağında, 2 Mayıs 1885’te Kastamonu Valisi Abdurrahman Paşa tarafından temeli atılan ve Anadolu’da açılan ilk lise olan Abdurrahman Paşa Lisesi yer alır. Rıfat Ilgaz’ın “Hababam Sınıfı” adlı unutulmaz eserinde yer alan karakterler bu lisede okuduğu yıllardaki arkadaşlarından başkası değildir. Abdurrahman Paşa Lisesi, şehit düşen öğrencileri dolayısıyla, Millî Mücadele döneminin “mezun veremeyen” okulları arasındadır.

Meydanın arkasında, Millî Mimari akımının Anadolu’daki örneklerinden biri olan Kastamonu Hükümet Konağı yer alır. Restorasyon çalışmaları süren bina söz konusu akımın öncüsü Mimar Vedat Tek’in eseridir ve 1901 yılında yapılmıştır. Hükümet Konağı ile Askerlik Şubesi arasında yer alan ve Atatürk’ün 1925 yılında Kastamonu’yu ziyareti sırasında 500 lira bağışıyla oluşturulan Memleket Kütüphanesi bugün Yazma Eserler Kütüphanesi adıyla hizmet vermektedir.

Cumhuriyet Meydanı’ndan şehrin bir başka meydanı olan Nasrullah Meydanı’na 1501 tarihli köprüden geçilerek ulaşılır. Suyun diğer tarafında tarihin başka bir sayfası açılır önünüzde. Cami, şadırvan, köprü, medrese ile tamamlanan Nasrullah Kadı Külliyesi’nin çevresindeki hanlar ile oluşturduğu doku meydanı önemli bir mimari ve kültürel merkez hâline getirmiştir. Nasrullah Camii ve şadırvanında bugünlerde Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restorasyon çalışmaları yapılıyor.

Meydan çevresinde esnafın bugün de hizmet vermekte olduğu Aşir Efendi Hanı ve otel olarak kullanılan Kurşunlu Han yer alır. Han, Candaroğulları Beyliği’nin son hükümdarı ve Fatih Sultan Mehmet’in dayısı Kemalettin İsmail Bey tarafından yaptırılmıştır.

Bu iki hanın arasından biraz içeri sokulduğunuzda bir başka tarihî değere de yaklaşırsınız: Penbe Han (penbe, Farsça “pamuk” manasına gelmektedir). İçinde bir dönem pamuk ticaretinin yapıldığı, Pamuk Hanı ve Balkapanı isimleriyle de bilinen eser, II. Bayezid tarafından yaptırılmıştır.Handa küçük bir mola verebilir, Halime Abla’nın pişirdiği ekmeklerin tadına bakabilirsiniz.

Penbe Han’dan ayrılıp 19’uncu yüzyılın ihracat merkezi olan han, arasta, kapanlar ve ihtisas çarşıları içinden geçtiğinizde bir başka önemli anıtsal yapıya, Yılanlı Darüşşifası’na ulaşırsınız. Darüşşifayı öğle saatlerinde gezenlerin bir sonraki durağı genelde tarihî tiritçi dükkânı olur. Kastamonu’ya özgü hediyeliklerden almak isterseniz tiritçiden sonra Münire Sultan Medresesi’ne uğrayabilirsiniz. Burada, Türkiye’nin önemli değerlerinden olan, genetiği bozulmamış siyez buğdayı, Taşköprü sarımsağı, sarı yazma, pamuklu Kastamonu fanilası, tahta baskı sofra ve masa örtüleri gibi yöresel ürünleri bulabilirsiniz.

Kastamonu’nun adeta iki balkonu olduğundan bahsetmiştik. Saat Kulesi’nde başlayan gezinizi şehrin diğer “balkonu” Kastamonu Kalesi’nde noktalayabilirsiniz. Kale, Kastamonu’nun önemli simgelerinden biri olarak kentin en yüksek noktasında bir taç gibi durur. Yaklaşık 120 metre yükseklikten bu güzel şehri seyretmek Kastamonu turunuzu zirvede bitirmeniz için en doğru tercihtir.

Kastamonu Fotoğrafları

Kaynak: Fahri Özbek