Manş Tüneli

İngiltere’nin Dover şehri ve Fransa’nın Calais şehri arasında Manş Denizi’nin altında 50km boyunca uzanan bu tünel sayesinde, iki ülke arasındaki ulaşım hızlı trenlerle 20 dakikaya kadar düşmüştür. Toplam 21 milyar $’a mal olan bu projeyi hayatı geçirmek için 14 bin işçi ve mühendis yedi yıl boyunca çalışmıştır. Tünelin su altındaki bölümünün uzunluğu 38 km olup, yeryüzünün en uzun su altı tünelidir. Manş Tüneli yüzyılımızın mühendislik harikalarından biridir. 14.000 işçinin görev aldığı bu projede, milyonlarca metrik tonluk taş, toprak ve çamurun atılması için son derece gelişmiş kazı makineleri kullanılmıştır.

Bunlardan devasa iki kazıcı, kocaman birer solucan gibi, kanalın iki ucundan kazmaya başlamıştır. Her biri bir lazer ışını yardımıyla yönlendirilmiştir. Kanalın üç boyutlu haritasını hafızalarında saklayan bilgisayarlar, lazer ışığının geliş açısını sürekli kontrol etmişlerdir. Ayrıca tünel, Fransa ve İngiltere ortak yapımıdır.

Son ikiyüz yıl içerisinde girişilen en büyük projelerden birisi olan Manş tüneli, günümüz Avrupası’nda ekonomik ve politik bütünleşmeyi simgeleyen bir yapı olma özelliğine de sahiptir. 1985te İngiltere ve Fransa arasında gelişen ve güçlenen ekonomik ilişkiler ve politik yumuşama sonucunda başlanabilmiştir.

1985’te İngiltere ve Fransa arasında gelişen ve güçlenen siyasi ilişkiler İngiltere ile Avrupa kıtası arasında sabit bir ulaşım hattı oluşturma konusunu yeniden gündeme getirmiş, bu sefer her iki hükümet özet sektöre teklif vermeleri için çağrıda bulunmuştur.

Bu çağrının sonucunda dört tane kabul edilebilir teklif sunulmuştur.

1)  Açıklıkları 5’er km. olan çeşitli otoyolları içeren bir köprüler sistemi (Avrupa köprüsü).

2)  Her iki kıyıdan İki tane yapay adaya uzanan iki köprü ve yapay adalar arasında batma tüplü tünel. Köprü tünel bağlantısının ise yapay adalar üzerinden spiral rampalarla sağlanması önerilmiştir (Avrupa yolu).

3)  11 m. çapında bir çift paralel delme tünel. Teklife güre tüneller hem otoyol hem de demiryolu trafiğini içerecek ve havalandırma yapay adalara yerleştirilen şaftlarla sağlanacaktır (Kanal Ekspres-Yol)

4) 1972 grubunun sunduğu iki tane 7.3 m. çapında demiryolu tüneli ve aralarında bunlara paralel uzanan 4.5 m. çapındaki pilot tünel (Avrupa tüneli).

Sunulan projeler içerisinde gerek ekonomi gerekse mühendislik açısından “Channel Tunnel Group Ltd.” tarafından sunulan Avrupa Tüneli projesi uygun bulunmuş ve uygulamaya konulmuştur. Bu amaçla İngiliz-Fransız müteahhit grubuna iki İngiliz, üç Fransız bankası da katılarak biri İngiltere’de diğeri Fransa’da iki şirket meydana getirilmiştir.

Tünel Ulaşım Modeli

7.3 m. çapındaki iki demiryolu tüneli geliş ve gidiş istikametlerinde tek yönlü olarak çalışacaklardır. Hareketli yükleme boşaltma mekanizmasına sahip mekik trenler her türlü tekerlekli vasıtayı iki terminal arasında taşıyacaklardır.

Başlangıçta saatte 1000 tekerlekli vasıtanın taşınılması düşünülmüştür, ancak talebin yoğun olduğu dönemlerde saatte 4000 vasıta taşınabilecektir. Bu da herhangi bir iki şeritli otoyol kapasitesinden daha fazladır. İki terminal arası seyahat süresi saatte maksimum 160 km. hız yapan trenlerle yaklaşık 35 dakikadır. Hiç bir rezervasyon işlemi gerekmeyecektir. Tünel saatte 20 trenin geçişine elverişlidir.

Kanal Tünelinin Mühendislik Bakımından Üstünlükleri

Yolcuların va arabaların mekik trenlerle taşınması kazalara karşı güvenilir bir hizmet sağlar. Tren hızları kontrol edilebilir. Maliyet hesapları ve programlarına güvenilebilir, çünkü tünel için kullanılan teknoloji denenmiş ve uygunluğu kanıtlanmıştır. Trafik bakımından tünel çapıyla kıyaslandığında geçişine imkan verdiği trafik kapasitesi bakımından en uygun çözüm mekik tren çözümüdür. Tünelde havalandırma elektrikli trenler çalışacağı için daha kolay ve ucuza halledilebilecektir. Yoksa bu uzunluktaki bir tüneli başka vasıtalarla çalıştırmak son derece pahalı ve büyük çapta havalandırma sistemi gerektirecektir.