Kuşların Boyutlarını Ne Sınırlıyor?

Günümüzde uçabilen kuşların içerisinde ağırlık rekoru 15 kg ile kuğularda. Bilim insanları, nesli tükenmiş olanlara bakıldığındaysa en iri kuşun 6 milyon yıl önce Miyosen’de (23,8 myö-5,32 myö) Arjantin’de yaşamış olan 70 kg’lık Argentavis olduğunu belirtiyor. Kuşlar daha büyük olabilirler mi? Yapılan yeni bir araştırma, tüy dökme döneminde uçuşta kullanılan tüylerin değişmesi için gereken zamanın kuşların vücut büyüklüklerini sınırladığını ortaya koyuyor.

Kuşların boyutları büyüdükçe tüylerin büyüme hızı onların gerekli uzunluğa gelmesine yetmiyor; tüyler yenilenmeye başlanmadan önce eskiyor. Araştırmacılara göre, bu temel ilişki yüzünden kuşun boyutları büyüdükçe tüy değiştirme dönemi stratejilerinde değişiklik gerekiyor ve bu da uçabilen kuşların büyüklüğünü sınırlıyor.

Tüyler, morötesi ışınlara ve bakteriler tarafından ayrıştırılmaya maruz kalıp yıpranıyorlar. Uçuş için gerekli aerodinamik yapıyı koruyabilmek için kuşların belirli aralıklarla olarak tüy değiştirmesi gerekiyor. Küçük kuşların senede bir-iki kerede olmak üzere 9-10 uçuş tüyünü sırayla ve her biri için yaklaşık üç hafta harcayarak gerçekleştirdiği belirtiliyor. Daha büyüklerse birkaç farklı yöntem uyguluyorlar: Tüy dökme zamanını 2 hatta 3 yıla yaymak, aynı anda tüy sırasındaki farklı iki noktadaki iki tüyü değiştirmek hatta yemek ya da avcılardan kaçmak için uçması gerekmiyorsa (kaz, ördek vb.) tüylerin hepsini aynı anda değiştirmek.

Araştırmanın sonuçlarına göre kuşlarda büyüyen vücut boyutlarında, birincil uçuş tüylerinin uzunluğu ağırlık üzeri 1/3 kadar artıyor. Yani ağırlık 10 kat arttığında tüylerin uzunluğu yaklaşık olarak iki katına çıkıyor. Oysa tüylerin uzama hızı ağırlık üzeri 1/6 kadar artıyor. Bu da ağırlık 10 kat arttığında tüyleri değiştirmek için gerekli sürenin yaklaşık 1,5 katına çıkması ve 10 kilo ağırlığındaki bir kuşun tek bir tüyü yenilemek için 56 güne ihtiyaç duyması anlamına geliyor. Araştırmacılar buradaki ayrımı neyin gerçekleştirdiğini tam olarak bilemeseler de tek boyutlu tüy şaftından iki boyutlu tüy yapısının üretilmesindeki geometrik kıstaslara bağlı olabileceğini düşünüyorlar.

Hayvan dünyasının en çarpıcı adaptasyonlarından birisi olan kuş tüylerinin büyüme dinamikleri henüz tam olarak anlaşılabilmiş değil. Araştırmacılara göre, daha büyük bir büyüme alanı sağlayarak tüylerin hızlı büyümesini sağlamak mümkün ancak, bu tüyün yapısını zayıflatabilir ve büyük kuşlarda sık sık tüy kırılmalarına yol açabilir. Peki, Argentavis nasıl başarıyordu? Araştırmacılar onun tüm tüylerini aynı anda değiştirdiğini, bunu sağlayacak enerjiyi de depoladığı yağlardan sağladığını düşünüyor.