Karınları değil, gönülleri doyuran bir fırın: Somuncu Baba

Bursa Ulucami’nin ilk imamı ‘Somuncu Baba’ aradan geçen yaklaşık 6 asra rağmen gönül elçiliğini sürdürüyor. 1400’lü yıllarda ekmek pişirip Ulucami inşaatında çalışan işçilere dağıttığı fırını şimdilerde yanmasa da ziyaretçisi hiç eksik olmuyor. Yerli ve yabancı turistler, onun samimiyetinden istifadeye çalışıyor.

Osmanlı Sultanı Yıldırım Bayezid, inşaatın tamamlanmasının ardından damadı Emir Buhari’nin (Emir Sultan) Ulucami’de imameti üstlenmesini ister. Bu isteğe olumsuz cevap veren Emir Buhari, “Bursa’da benden daha âlim kimseler vardır ve kutb-ı zaman burada iken bana vaaz vermek düşmez. Bu şeref, halkın Ekmekçi Koca dedikleri Şeyh Hamid’e aittir.” der. Cevap karşısında şaşkınlık yaşayan Sultan, damadının işaret ettiği ‘Somuncu Baba’ya imameti teklif eder. Padişah’ın buyruğuna sessiz kalan ‘Somuncu Baba’ Emir Sultan’a “Hay Emir Hay! Niçin bizi faş ettin?” sözleriyle sitemde bulunur.

Emir padişahtan gelince Ulucami’de ilk cuma namazını kıldıran ‘Somuncu Baba’ hutbede Fatiha Sûresi’nin 7 ayrı tefsirini yapar. Dönemin Bursa Kadısı Molla Fenari, o günü şöyle anlatır: “Somuncu Baba’nın büyüklüğüne bu yedi çeşit tefsir adil bir şahittir. ‘Somuncu Baba’nın birinci tefsirini herkes anladı. İkincisini anlamayanlar çıktı. Üçüncü tefsiri sadece alimler anlarken sonraki tefsirleri anlayan neredeyse yoktu. Öylesine derin bir ilimle yapılmış tefsirdi.” Hutbeyi dinleyenler onun büyük bir veli olduğunu anlayınca elini öpmek üzere kapıya hücum ederler.

Somuncu Baba’nın bu ilk cuma namazı sonrası camiden çıkışta üç kapıdan da aynı anda çıktığının görüldüğü gibi meşhur bir kerametinden bahsedilir. Fırınına dönen ‘Somuncu Baba’ bir daha ekmek pişirmediği gibi, halkın tazim ve ikramlarından rahatsız olarak müridi Hacı Bayram-ı Veli ile birlikte Bursa’yı terk eder. Somuncu Baba, bir taraftan Ulucami inşaatında çalışan işçilere pişirdiği ekmeklerden ikram ederken rızkını kazanmak için satış da yapmış. Çarşıda ekmeklerini satarken “Somunlar, müminler!” diye bağırdığı rivayet edilir.

‘Somuncu Baba’ olarak bilenen Hâmid’ûd-Dîn-i Veli Hz’nin fırını şimdilerde ziyaretçi akınına uğruyor. Osmangazi ilçesinde İvazpaşa ile Mollafenari mahalleleri arasında bulunan fırında artık ekmek pişirilmiyor. Fırının sorumlusu Baki Süha Banaz, Somuncu Baba’nın ziyaretçilerinin hiç eksilmediğini söylüyor: “Somuncu Baba bizim tarihimiz içinde bir dönüm noktası olduğundan ziyaretçisi çok. Bir kere Osmanlı’nın ilk döneminde Somuncu Baba, onun öğrencisi olan Hacı Bayram-ı Veli Hazretleri, ondan da Akşemseddin’i düşünürsek bu üç tane büyük veli Osmanlı’nın büyüme dönemine mührünü vurmuş büyük velilerdir.”

Zaman zaman fırına geldiğini söyleyen Şefika Yılmaz, görevlilerin anlatımıyla ‘Somuncu Baba’yı daha iyi tanıdığını ifade ediyor. Fethi Batmaz ise fırının manevi bir atmosferi bulunduğunu anlatırken, burada adeta yenilendiğini dile getiriyor: “Bir şeyler olsun diye geliyorum açıkçası. Belki ben anlayamıyorum. Somuncu Baba büyük bir insan, muhterem bir zat.”

Not: Somuncu Baba Hz. Kabri Malatya/Darende‘dir. Somuncu Baba Hz.’nin Fırını Bursa‘dadır

Kaynak: Adem Eitok – BURSA