Aracınıza en uygun lastik hangisi? İşte lastikler ve üzerindeki kodlar
Bir lastiğin yan çeperine baktığınızda çeşitli işaretler ve semboller göreceksiniz. Peki bunların anlamını biliyor musunuz? Bu konuda sizleri bilgilendirmek istedik. Bir lastiğin yan çeperi – bazen kod biçiminde – üreticinin ismi, ürün açıklaması, güvenlik talimatları, yapı tipi, üretim tarihi, kalite sınıfı ve bunlar gibi pek çok ayrıntıyı gösterir.
Bir yetkili satıcı için en önemli özellikler ECE onay sembolü (dair içinde büyük harfle ”E”) ve birkaç göstergeden oluşan boyut gösterimidir. Yük kapasitesi indeksi ve hız sembolü ile birlikte tümü, lastiğin belirli bir araca takılıp takılamayacağını gösterir. Belirli bazı karakteristikler de yan çeper üzerinde gösterilir. Bunlar iç lastiği olmayan lastikler için “Tubeless” (iç lastiksiz), yüksek yük amaçlı lastikler için “Reinforced” (güçlendirilmis) veya “Extra Load” (ekstra yük) ve kıs ve dört mevsim lastikleri için “M” ve “S” işaretleridir. Tek yönlü lastiklerde lastiğin doğru dönme yönü bir ok ile gösterilir. Asimetrik diş profillerine sahip lastiklerde, hangi tarafın aracın dış tarafında olacağını gösteren işaretler bulunur (örneğin Outside (dış taraf) gibi).
Yan çeperin dış kenarı üzerinde Diş Aşınma Göstergelerinin (TWI) konumunu gösteren işaretler olduğunu göreceksiniz. Üreticiye göre değişen bu işaretler üçgenler, küçük şirket logoları veya “TWI” harfleri olabilir.
Lastik seçimi ve Yaz, Kış, Dört Mevsim Lastikler Arasındaki Farklar
Kış mevsiminin yaklaşmasıyla birlikte, sürücülerin lastikler konusunda merak ettikleri konulardan biriside mevsimsel lastik çeşitleri arasındaki farklardır. Diğer bir konu ise ”Kış lastiklerine gerçekten ihtiyacım var mı?” ve ”Acaba bu kışı da aynı lastiklerle geçirebilir miyim?” dir. Bu yazıda, mevsimsel lastikler arasındaki farklılıklar, nasıl doğru lastik seçimi yapılır ve bu lastiklerin rahatlıkla karşılaştırılması için bilgiler verilecektir.
Kış Lastiği
Kış lastikleri, buzlu veya karlı yol koşullarında frenlerin daha performanslı cevap vermesine yardımcı olmaktadır. Kış lastikleri, her türlü kış koşullarında daha güvenli bir sürüş ve daha iyi performans sağlamak amaçlı geliştirilmiştir. (Kış koşulları; buzlu, karlı, sulu karlı, sulu çamurlu, ıslak ve soğuk kuru yolları kapsamaktadır.)
Kış lastiklerinde, kış koşullarının en güvenli şekilde karşılanması için özel bir diş yapısı tasarlanmıştır. Kış lastikleri, düşük sıcaklıklarda yani 7 °C’nin altındaki koşullarda da rahatlıkla kullanım sağlanması için özel olarak tasarlanmıştır. Kış lastiklerinin dişlerinin kauçukları, özel hazırlanmış bir kimyasal karışım ile üretilmiştir.
Kış lastiklerinin, genellikle dış görünüm olarak agresif bir yapıya sahip olduğu düşünülmektedir. Lastik dişleri, lastiklerin kış hava koşullarında kar tutmasını azaltıcı özellikte yapılmıştır. Kış lastiği kullanan kişilerin büyük çoğunluğu, daha rahat bir sürüş sağladığı konusunda hem fikirdirler. Kış lastiklerinin en önemli özelliklerinden birisi, düşük sıcaklıktaki hava koşullarında yapısal özelliğini kaybetmemesidir.
Dört Mevsim Lastiği
Dört mevsim lastikleri, ıslak ve kuru olan yol koşullarında; yaz lastiklerinden daha kötü ancak gene de iyi bir performans sergilemektedirler. Hafif karlı hava koşullarında da durumun geçiştirilmesine yardımcı olmaktadır. Dört mevsim lastiklerde; orta seviyede diş derinliği ve uzun diş ömrü vardır.
Dört mevsim lastikleri, çeşitli hava koşullarında kötü denmeyecek bir performans sergilese de; karlı ve buzlu olan hava koşullarında kış lastiklerinin yüksek performansı, tartışılmaz bir gerçektir. Dört mevsim lastikler aslında, yaz ve kış lastiklerinin karışımı olarak düşünülebilir.
Yaz Lastiği
Yaz lastiklerinin, kış dışında kalan 3 mevsimde; performanslı olarak kullanılabilme özellikleri vardır. Yaz lastikleri, araçlarda hız ve atikliği sağlamak amaçlı üretilmişlerdir. Özellikle yüksek performanslı olan araçlar için çok idealdir. Yaz lastikleri; aracın viraj alma ve fren kapasiteleri konusunda, arttırılmış tepki sağlamaktadır.
Yaz lastiklerinin üzerinde yer alan diş desenleri ve kauçuk bileşimi, aracın yola daha iyi tutunmasına yardımcı olmaktadır. Diş desenleri, kış lastiklerine göre daha az oyuğa sahiptir bu sayede, kauçuk maddesinin yola daha iyi temas etmesi sağlanmıştır. Yaz lastiklerinde maksimum yol tutuşu amaçlanmaktadır.
Yaz lastiklerinin ölçüsel olarak karakteristik özellikleri; (lastiğin taban / yanak oranı, taban genişliği, jant çapı vb.) aracın hız kapasitesini, ıslak ve kuru yol koşullarında performansını arttırıcı etki göstermektedir.
Ülkemizde kış lastiği dışında satılmakta olan lastikler genellikle yaz lastiği olarak geçmektedir. Yaz lastikleri, kuru ve ıslak yol şartlarında; kış ve dört mevsim lastik tiplerine göre çok daha iyi performans sergilemektedir.
Hava sıcaklığının 0 °C ‘ye yaklaşık olduğu veya altındaki sıcaklıklarda, yaz lastiklerinin kullanılması sürüş güvenliği açısından önemli bir risk oluşturmaktadır. Bunun nedeni; 7 °C ‘nin altındaki sıcaklıklarda, kauçuk maddesi özelliğini yitirmeye başlamaktadır. Yani sertleşir ve lastiğin yola tutunma kabiliyeti neredeyse yok olur. Şayet yolda buzlanma veya kar yağışı durumu yaşanıyorsa, yaz lastiği ile devam etmek gerçek manada büyük risk almak demektir.
Lastik Seçimi
Yaz ve kış koşullarında hangi lastiğin seçilmesinin daha doğru olacağı konusunu özetlemek gerekirse; kış mevsiminde sıcaklıkların 7 °C’nin altına düştüğü hava koşulları durumlarında ya da ağır kış koşullarının yaşandığı bir şehirde yaşanıyorsa can ve mal güvenliği açısından mutlaka kış lastiği kullanılmalıdır.
Şayet hava sıcaklıkları 7 °C’nin altına pek düşmüyorsa, kar yağmayan veya çok nadir yağdığı görülen bir şehirde yaşıyorsanız, yaz lastikleri sizin için yeterli olacaktır. Ancak elbette kar yağdığı zaman yaz lastiği ile yola çıkılmaması tavsiye edilmektedir.
4 mevsim olarak tabir edilen lastikler ise; kış mevsiminin çok ağır koşullarda yaşanmadığı ama bununla birlikte, kış lastiği gerektirebilecek iklimlere de sahip olan yerlerde kullanımı düşünülebilir. Ancak gene de 4 mevsim lastiklerinin; ağır kış koşullarında kış lastiği, kış dışındaki mevsimlerde ise yaz lastiği kadar performans sunmayacağı unutulmamalıdır.
Kaynak: Barış Erkuş / messmatic.com / Ford Servis
