Anadolu’nun Beş Oyuncak Müzesi

Çocuğunuzla birlikte tarihî oyuncakların nostaljik dünyasına bir yolculuk yapmaya ne dersiniz?

Kolay üretilip çabuk tüketilen oyuncakların piyasaya hâkim olmasından önce çocukların dünyaya bakışını şekillendiren, hayal dünyalarını zenginleştiren, aynı zamanda kendi dönemlerinin de bir anlamda tanığı olan oyuncaklar vardı… 17’nci yüzyıldan günümüze oyunun masalsı dünyasına kapı aralayan bu oyuncakları bir arada göreceğiniz oyuncak müzeleri, üç kuşağı bir arada vakit geçirmeye ve ortak mutluluğu paylaşmaya davet ediyor.

İstanbul Oyuncak Müzesi

Şair-yazar Sunay Akın tarafından, Göztepe’deki beş katlı tarihî bir konakta kurulan İstanbul Oyuncak Müzesi, 23 Nisan 2005 yılından beri ziyaretçilerini ağırlıyor. Düşlerin tarihî oyuncakların diliyle anlatıldığı müze, dünyanın çeşitli ülkelerinde bulunan antikacılardan ve açık arttırmalardan edinilen 1000’den fazla oyuncakla kurulmuş. Hâlihazırda ise 4 binden fazla oyuncak sergileniyor. Charlie Chaplin’e ait Şarlo oyuncağı müzenin en dikkat çeken parçalarından. ABD’deki bir açık artırmadan satın alınarak Türkiye’ye kazandırılmış. Müzede, Mona Lisa tablosundan esinlenilerek üretilen yegâne oyuncak bebeğin yanı sıra Lehmann, Guntermann, Flasman gibi, oyuncak tarihinin en önemli markalarının ürünleri de sergileniyor.

Tiyatro sahnesi görünümünde olan sergi odaları sahne tasarım sanatçısı Ayhan Doğan tarafından tasarlanan müze, bir tasarım sanatçısının tasarladığı ilk müze olma özelliğini de taşıyor. Ziyaretçilerin bu sıra dışı sergileme tarzı ile oyuncakların öyküleri üzerinden dünya tarihine farklı bir perspektiften bakmaları amaçlanıyor. Geçmişin izleriyle örülü bir labirenti andıran müzede, çocuklarınız için masalsı bir dünyanın kapılarını aralayabileceğiniz gibi kendi çocukluğunuza uzanan bir zaman yolculuğuna da çıkarabilirsiniz.

Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Oyuncak Müzesi

Ankara’daki müze, Prof. Dr. Bekir Onur tarafından 23 Nisan 1990’da, Türkiye’nin ilk oyuncak müzesi olarak kurulmuş. Kaybolmaya yüz tutan oyuncakları korumanın yanı sıra oyuncaklar aracılığıyla sanayi tarihi, kültür tarihi, eğitim tarihi ve çocukluk tarihi konularında yapılan araştırmalara destek verilmesi de amaçlanmış. Sapan, çember, topaç, bez bebek, beşik, yürüteç gibi oyunla ilişkilendirilmiş, yerel, el yapımı geleneksel oyuncaklarla birlikte Türkiye’deki birçok arkeoloji müzesinde sergilenen antik oyuncakların kopyaları da müze koleksiyonunda yer alıyor. En eski oyuncağın 1890 yılına tarihlendiği müzede sadece Anadolu kültürüne özgü oyuncaklar değil dünyanın farklı ülkelerinden örnekler de yer alıyor. Sanayi toplumunun karakteristiğini yansıtan yabancı menşeli fabrikasyon oyuncaklar, karakter oyuncakları ve popüler kültürün ürettiği oyuncaklar da müzede sergileniyor. Ankara’daki müzenin öne çıkan özelliklerinden biri de drama oyunları, “ara bul” çalışmaları, “tema bul” ve “farklı olanı bul” oyunları ve sanat çalışmaları gibi, çocukların gelişimine odaklanmış etkinlikler. Etkinliklere katılmak ya da müzeyi gezmek için mutlaka randevu almanız gerekiyor.

Ümran Baradan Oyun ve Oyuncak Müzesi

İzmir Konak Belediyesi Ümran Baradan Oyun ve Oyuncak Müzesi, seramik sanatçısı Ümran Baradan’ın çeşitli ülkelerden edindiği oyuncaklar ve düzenlediği yarışmalarda dereceye giren yetenekli çocukların yaptığı eserlerden oluşan bir koleksiyona sahip. Danışman ve küratör Sunay Akın’ın da koleksiyona katkılarıyla dünyanın farklı coğrafyalarından önemli oyuncaklar bir araya getirilmiş.

Müzede İzmirlilerin destekleriyle oluşturulmuş “İzmirlilerin Oyuncakları” köşesinde bir zamanlar bu coğrafyada yaşamış çocukların dünyasına doğru kısa bir gezintiye çıkarken Anadolu oyun ve oyuncaklarının maketlerinden oluşan “Maket Oyun ve Oyuncaklar” bölümünde çağlar boyunca oynanan oyunlara tanık oluyorsunuz. Hacivat ve Karagöz’ün tanıtıldığı bölümde ise kültürümüzün bu önemli halk kahramanlarının dünyasına konuk olarak geleneksel gölge oyunumuzdan örnekler izleyebilirsiniz. Müze, Karagöz ve Hacivat gölge oyunu ve atölyesi ile bu geleneğin yaşatılması açısından önemli bir rol üstlenmiş.

Antalya Oyuncak Müzesi

Aslen Demreli olan ve yeni yıl öncesinde çocukların isteklerini gerçekleştirdiğine inanılan Aziz Nicholas, nam-ı diğer Noel Baba’nın şehrinde kurulan Antalya Oyuncak Müzesi’ne Nasreddin Hoca’ya ve eşeğine selam vererek giriyorsunuz. 23 Nisan 2011 yılında hizmete açılan ve Kaleiçi’nde yer alan müzede 1860’lı yıllardan 1980’li yıllara uzanan bir zaman diliminde antika değerinde yaklaşık 3 bin oyuncak sergileniyor. Sanayi Devrimi’nin ardından ortaya çıkan ilk fabrikaların ürettiği oyuncak örneklerinin yanı sıra, oyuncak tarihinin en seçkin örneklerinin yer aldığı müzede bebek evlerinin de ender bulunan örnekleri ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. Müzede masallardan aşina olduğunuz Kül Kedisi ve Keloğlan gibi kahramanların yanı sıra popüler kültürün hayatımıza dâhil ettiği Red Kit, Miki Fare, Temel Reis gibi karakterleri de görebilirsiniz.

Gaziantep Oyun ve Oyuncak Müzesi

Gaziantep’in en eski mahallelerinden biri olan Bey Mahallesi’nde yer alan tarihî bir Antep evinde kurulan Oyun ve Oyuncak Müzesi’nde 1700’lü yıllardan günümüze oyuncak tarihinin gözde örnekleri sergileniyor. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından satın alınan bu ev, 2010-2011 yılları arasında restore edilerek, 6 Nisan 2013’te Türkiye’nin  dördüncü oyun ve oyuncak müzesi olarak açılmış. Müzenin giriş katında dört, orta katında üç, çatı katında bir ve iki katlı mağarada bir tane olmak üzere toplamda dokuz ayrı temalı sergi bölümü bulunuyor. “Dünya Çocukları”nın tanıtıldığı mağara galerisine sahip olan ve bu özelliğiyle Türkiye’de tek olan müzede; 24 ülkenin yöresel kıyafetleriyle dikkat çeken oyuncakların yanı sıra o ülkelerin mimari eserlerinin maketleri de sergileniyor. Müzenin diğer sergi bölümlerinde ise; Pinokyo, Miki Fare, Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler, Temel Reis; Laterna Magica, Doll House olarak bilinen bebek evleri, Lehmann oyuncakları, sanayi ve tarım araç-gereçleri, pelüş oyuncaklar, uçaklar, robotlar ve 1700-1990 aralığına ait el ve fabrika yapımı 600’e yakın oyuncak, yaş farkı gözetmeksizin bütün oyuncak tutkunlarını bekliyor.

Yazı : MUTLU DURSUN – Foto : Ankara Üni. Oyuncak Müzesi / Metin Burak Kınacılar

Kaynak: Anadolu Jet Magazin

Bu yazımızı okuyan 2.459. takipçimizsiniz.

gencyolcular

Genç Yolcu 2005 yılında #BirlikteKeşfedelim sloganıyla Gezi • Kültür • Sanat alanında yayın hayatına başlamıştır. İletişim: bilgi@gencyolcu.com

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir